Seksueel geweld

Seksueel geweld is iets wat enorm veel lagen van de psyche raakt. Uit onderzoek is gebleken dat verkrachtingsoverlevenden in hoge mate en langdurig last hebben van een posttraumatische stress-stoornis, vergeleken met slachtoffers van andere misdrijven. Deze enorm schadelijke gevolgen van verkrachting zijn te verwachten, gezien de specifieke aard van het trauma. Ik spreek hier over een 'overlevende' want dat is het, je hebt dit overleefd.

Een verkrachting is een schending op fysiek, psychisch en moreel vlak. Niet te vergeten ook op het spirituele vlak van de persoon. Bij deze gebeurtenis schiet de geest uit het lichaam, want het lichaam is gevaar. Vaak voelt het slachtoffer zich ook niet meer compleet doordat de geest als het ware uit het lichaam is getreden.

De dader wilt zijn slachtoffer terroriseren, domineren, vernederen en compleet hulpeloos maken. Verkrachting en/of seksueel geweld is dus opzettelijk bedoeld om een psychisch trauma te veroorzaken. Er valt nog veel meer over de dader te vertellen in dit verhaal. De dader wilt de macht hebben over de situatie of de persoon en denkt geen andere mogelijkheid in te kunnen zetten dat deze ondenkbaar zware actie wat enorm grote gevolgen heeft voor het slachtoffer. Bij verkrachting is de aanval juist bedoeld als een blijk van minachting voor de autonomie en waardigheid van het slachtoffer.

De traumatische gebeurtenis vernietigd dus het geloof dat men zichzelf kan zijn in relatie tot anderen.

Bij elk slachtoffer van seksueel geweld zie je schaamte en schuld leven. Schaamte is een reactie op hulpeloosheid, op de schending van de lichamelijke integriteit en op de vernedering die men heeft ondergaan in de ogen van de ander.

Om zich aan de verantwoordelijkheid voor zijn misdrijf te onttrekken doet de dader er alles aan wat in zijn vermogen ligt om het vergeten te bevorderen. Geheimhouding en zwijgen zijn daarbij zijn 1e verdedigingslinie. Als het niet lukt om het misdrijf geheim te houden, probeert de dader de geloofwaardigheid van zijn slachtoffer aan te tasten, lukt dát niet dan zorgt hij ervoor dat niemand luistert. (Dit zie je overigens ook in toxic narcistische relaties) Met oog daarop komt hij vaak aanzetten met een reeks indrukwekkende argumenten, die liggen tussen de meest botte ontkenning tot de beste rationalisaties. Vervolgd door een "we moeten het verleden gewoon laten rusten". Dit alles zorgt ervoor dat het slachtoffer gaat denken dat zelfs de meest traumatische gebeurtenissen geen onderdeel mogen uitmaken van de samenleving erkende werkelijkheid, de ervaringen worden onuitsprekelijk. En het trauma en/of PTSS groeit.

Door de beschermende houding van familie, partners of vrienden kan de behoefte van de overlevende om een zekere autonomie te hervinden in het gedrang komen. Familieleden besluiten soms om zelf stappen te ondernemen zonder goed te luisteren naar de wensen van de overlevende die daardoor weer machteloos wordt gemaakt. Daardoor twijfelt de overlevende om erover te gaan praten, niet alleen omdat ze bang zijn voor onbegrip maar ook omdat ze vrezen dat de reactie van de naasten hun eigen reactie zal overschaduwen.

Het hervinden van een gevoel van controle is vooral problematisch in seksuele relaties, er komt vrijwel altijd een verstoring van hun seksuele patroon. Om haar eigen seksualiteit te hervinden moet de overlevende een gevoel van autonomie en controle ontwikkelen. Een hernieuw gevoel van autonomie in verbondenheid met anderen en een hernieuwd zelfrespect. Een realistisch zelfoordeel doet het gevoel van vernedering en schaamte verminderen. Daarentegen draagt harde kritiek of naïeve, blinde aanvaarding er in sterke mate toe bij dat de overlevende zich nog meer verwijten gaat maken naar zichzelf en zich nog meer gaat isoleren.(Herman, 2015)

Genezen en helen

De eerste taak in het bewustwordingsproces is dat men een verkrachting of aanranding ook zo noemt. Iyanla Vanzant (bekende therapeut uit de US) zegt ook; "Call a thing, a thing". De overlevende kan pas een eerlijk oordeel vellen over haar eigen gedrag als ze duidelijk inziet dat geen enkele daad van haar kant de aanvaller op welke wijze dan ook ontslaat van de verantwoordelijkheid voor zijn misdaad. Het is nodig om te rouwen om wat er verloren is gegaan. Als dit rouwproces niet wordt voltooid, duurt de traumatische reactie voort. Onverwerkte of onvolledige rouw kan tot stagnatie leiden en tot het gevangen blijven zitten in het traumatische proces. Belangrijk om te weten is ook dat je hier niet in isolement uitkomt, het is alleen mogelijk binnen de context van relaties. De eigen macht terug claimen en zich weer verbonden voelen met anderen. In deze hernieuwde verbondenheid worden alle vermogens opnieuw eigen gemaakt die door de traumatische gebeurtenis zijn beschadigd, gestolen of vervormd. Die vermogens liggen op het gebied van: Vertrouwen, autonomie, initiatief, competentie, identiteit en intimiteit (E. Erikson) Hoe ze oorspronkelijk tot stand zijn gekomen, moeten ze ook weer worden opgebouwd.

Het genezingsproces is een dynamisch proces, dat wil zeggen met ups and downs. Elke situatie is anders en elk mens is anders. Mocht je vragen hebben na het lezen van deze tekst? Neem dan contact met mij op.